در این مقاله و در ادامه معرفی سیستم های کشت هیدروپونیک، به معرفی سیستم تکنیک فیلم های تغذیه ای (NFT)، خوهیم پرداخت. شما میتوانید مقاله قبل در رابطه با انواع سیستم های کشت هیدروپونیک را در اینجا مطالعه فرمایید.
در حوزه فرهنگ کشت بدون خاک، سیستم تکنیک فیلم های تغذیه ای، به دلیل طراحی ساده و در عین حال موثر برای تولید گیاهان در مقیاس انبوه، در بین تولیدکنندگان هیدروپونیک بسیار محبوب است.تکنیک فیلم های تغذیه ای اغلب برای رشد گیاهان کوچک، زود بازده و دارای زمان رشد کوتاه، مانند انواع مختلف کاهوها استفاده می شود. همچنین پرورش دهندگان از این سیستم برای پرورش سبزیجات و توت فرنگی نیز استفاده می کنند.
سیستم تکنیک فیلم های تغذیه ای(NFT) چیست؟
در این سیستم، بستر گیاهان درون لوله هایی معمولا از جنس Pvc قرار داده میشوند. این لوله ها بسته به نوع طراحی سیستم، در چینش های مختلف در کنار یکدیگر قرار میگیرند به صورتی که خروجی هر کدام، ورودی لوله بعدی باشد(به صورت سری به یکدیگر متصل هستند). لوله های حاوی بستر گیاهان یا همان سینی های رشد، که معمولا بر روی یک قفسه یا نیمکت های پشتیبانی سوار می شوند، به صورت شیب دار طراحی می شوند تا محلول به سمت پایین لوله جریان پیدا کند و ساکن نماند. سپس محلول مواد مغذی از لوله خارج شده و به کانال دیگری منتقل می شود.
ریشه های گیاهان تا انتهای کانال آویزان هستند و در قسمت انتهایی لوله با فیلم کم عمق محلول مواد مغذی تماس پیدا کرده و مواد مغذی را جذب می کند. لایه نازک محلول مغذی به ریشه گیاهان این امکان را می دهد تا به صورت کامل تغذیه شوند اما کاملاً خیس و غوطه ور در محلول نشوند. در نتیجه قسمت فوقانی ریشه ها خشک مانده و به اکسیژن موجود در هوا دسترسی خواهد داشت. در انتها محلول مواد مغذی به مخزن اصلی ریخته شده و از آنجا مجدد به اولین و بالاترین لوله پمپاژ شده و مجدد این سیکل از سر گرفته می شود.
درواقع نامگذاری این روش به عنوان تکنیک فیلم تغذیه ای نیز به دلیل نازک بودن جریان محلول مواد مغذی درون لوله ها است(همانند نوار فیلم های عکاسی). در این سیستم پمپ به صورت دائم فعال است و محلول را به صورت دائمی به جریان در می آورد که در صورت خاموش شدن طولانی مدت پمپ، به دلیل باز بودن لوله ها و عدم حفظ رطوبت، گیاهان از بین میروند.
همچنین در سینی رشد گیاهان، گلدانک هایی حاوی بستر رشد (معمولا از جنس پرلیت ، نارگیل ، راکول ) قرار دارند که وظیفه نگهداری ریشه گیاهان و ذخیره سازی مواد مغذی درون خود را دارند. اما در حقیقت ، اکثر پرورش دهندگان از بستر های ساده تر ( مانند توری ها )، صرفا برای نگهداری ریشه های گیاهان استفاده میکنند زیرا ریشه ها به طور مداوم با محلول در تماس هستند و رطوبت ، مواد مغذی و اکسیژن کافی را به طور مداوم دریافت می کنند و دیگر نیاز به بستری برای نگه داری و ذخیره این مواد درون خود نیست.
در این بین چند نکته حائز اهمیت است
- استفاده از لوله های PVC به عنوان کانال، دسترسی ریشه های گیاهان به فیلم نازک محلول مغذی را به طور مساوی فراهم نمی کند. به گونه ای که ریشه های وسط به عمق بیشتری از محلول دسترسی خواهند داشت در حالی که ریشه های نزدیک به لبه ها به عمق کمی از محلول دسترسی خواهند داشت. برای حل این مشکل ، باید از یک کانال با کف صاف استفاده شود.
- یکی از عوامل مهم در رشد گیاهان در این سیستم، طول لوله ها یا سینی رشد است. با جاری شدن محلول های غذایی بر روی ریشه ها، غلظت مواد مغذی و سطح اکسیژن کاهش می یابد. در صورتی که طول لوله ها بیش از حد زیاد باشد، گیاهانی که در انتهای لوله قرار دارند محلول مواد مغذی با همان ترکیب و میزان سطح Ph ابتدای لوله را دریافت نمی کنند و رشدشان تضعیف می شود.
- در حالی که سیستم هایی مانند سیستم فیتیله ای که منفعل هستند، ساختار ساده تر و اجرای آسان تری برای رشد گیاهان در وسعت بالا را دارند، اما شرایط مطلوبی که سیستم تکنیک فیلم های تغذیه برای رشد گیاهان فراهم میکند را فراهم نمی کنند و این سیستم موثر تر و پر بازده تر عمل میکند.
- اگر قصد پرورش گیاهان دارای میوه های سنگین مانند گوجه فرنگی یا کدو حلوایی را دارید، برای حمایت از گیاهان به یک سیستم دار بست مانند و مستقل نیاز دارید. این سیستم به طور معمول برای کاشت محصولات سنگین که نیاز به حمایت زیادی دارند مناسب نیست، زیرا ریشه ها در محیطی نیستند که بتوانند وزن زیادی را تحمل کنند.
مزایا سیستم :
- به راحتی می توان ریشه ها را از نظر بیماری، کیفیت خوراک و غیره بررسی کرد و در مقایسه با انواع دیگر سیستم ها، ضدعفونی کردن ریشه ها نسبتاً آسان است.
- با قرار دادن سنگهای هوا در مخزن برای تأمین اکسیژن، سیستم بدون نیاز به بررسی های مکرر به مدت طولانی مدت کار می کند.
معایب سیستم :
- در یک سیستم تازه کاشته شده و در معرض نور شدید خورشید، کانال ها می توانند سریعتر از آنچه تصور می شود گرم شوند و فیلم مواد مغذی جاری در لوله ها تبخیر شود.
- کانالها می توانند توسط ریشه گیاهان در حال رشد مسدود شوند.
- برای پرورش گیاهان با ریشه های بزرگ، مانند هویج مناسب نیست.
